Direct naar artikelinhoud

Wetenschappers presenteren dieet voor de 21ste eeuw

Een nieuw wetenschappelijk rapport adviseert om veel minder dierlijke en meer plantaardige eiwitten te consumeren.Beeld anp

Veel minder vlees, meer noten en groenten. Een nieuw wetenschappelijk rapport presenteert het dieet voor de 21ste eeuw, dat mens en planeet moet redden.

De westerse wereld, stelt een internationaal collectief van wetenschappers in medisch vakblad The Lancet, leeft op een 'lose-losedieet': ongezond en razend slecht voor de planeet. Er zijn twee keer zoveel mensen overvoed als ondervoed.

In een rapport dat donderdag verschijnt, presenteren de wetenschappers het dieet voor de 21ste eeuw: gezond én duurzaam - de enige manier waarop in 2050 tien miljard monden kunnen worden gevoed zonder de planeet veel schade toe te brengen.

De belangrijkste aanbevelingen: veel minder rood vlees en veel minder suiker, meer groente, fruit, noten en granen. Oftewel: veel minder dierlijke en meer plantaardige eiwitten.

Veganistisch
Die conclusie, zegt voedingsdeskundige Jaap Seidell van de Vrije Universiteit Amsterdam, verschilt niet zo veel met de laatste richtlijn van de Gezondheidsraad. Die brak ook al een lans voor het eten van meer groente en minder vlees.

"Wat dit rapport bijzonder maakt, is dat zorgvuldig is gekeken naar alle facetten: naar gezondheid én duurzaamheid."

"Veganistisch eten, bijvoorbeeld, is goed voor de aarde maar is lang niet altijd gezond. En veel voedingsadviezen beperken zich toch tot 'minder eten, meer bewegen' en dat zegt weer weinig over duurzaamheid. Je kunt wel puur in kwantitatieve zin denken hoe je tien miljard monden kunt voeden, maar ten koste van wat?"

Leefstijlziektes
De aanbevelingen van The Lancet gaan verder dan bijvoorbeeld het Klimaatakkoord. Zo zouden we terug moeten naar 71 gram vlees per dag - Nederlanders eten nu gemiddeld honderd gram.

Het Klimaatakkoord, dat vlak voor Kerstmis in Den Haag is gepresenteerd, pleit voor ­een vermindering van 15 procent, naar 85 gram dus.

Staatssecretaris Paul Blokhuis van Volks­gezondheid (ChristenUnie) presenteerde eind vorig jaar het Nationaal Preventieakkoord, dat Nederlanders gezonder moet maken.

"Het is ontzettend wrang om te constateren dat zoveel mensen in ons zeer welvarende land lijden aan ziektes die mede het gevolg zijn van leefstijl, zoals diabetes 2 en hart- en vaatziekten," zegt Blokhuis. "In die zin leggen de wetenschappers de vinger op de zere plek."

We willen mensen niets opleggen of door de strot duwen

Daarom, zegt hij, besteedt het Preventie­akkoord daar ook uitgebreid aandacht aan, in de vorm van een duidelijker logo voor gezond eten en frisdrank met minder suiker.

"We willen mensen niets opleggen of door de strot duwen."

Dat is precies waar de schoen wringt, zegt Seidell. "Deze aanbevelingen vragen om een radicale omslag. Het systeem moet op de schop, maar niemand wil die offers brengen. Met suikers door zoetstoffen vervangen kom je er niet. Maatschappelijke organisaties en de industrie zijn nog niet bereid grote stappen te zetten. 'Everybody wants change, but nobody wants to change'."

Gele hesjes
De grote vraag is: hoe krijg je de de consument mee in deze plannen? De verhoging van de btw op gezond voedsel helpt in elk geval niet.

Seidell: "Dit vereist een maatschappelijk debat dat zich niet beperkt tot de verlichte elite die zich buigt over langetermijnplannen en waarin de burger opdraait voor de kosten. Je moet ervoor zorgen dat de burger zélf wil dat er iets verandert. Als je het advies van The Lancet brengt als een dictaat: geen biefstuk maar boerenkool, dan weet je zeker dat je toestanden krijgt zoals met de gele hesjes in Frankrijk."

Amsterdammers, zegt Seidell, eten overigens niet gezonder dan de rest van Nederland. "Ja, er is een kleine bovenlaag die veganistisch is. Maar die zijn op de vingers van één hand te tellen. Het probleem zit bij de grote groepen in de achterstandswijken die een duurzame levensstijl niet kunnen betalen."

Bron: The LancetBeeld LVDB/Het Parool